Crna Gora: demontaža romskih kampova

I Crna Gora izmješta Rome. Opština Podgorica saopštila je da će rasformirati dva izbjeglička naselja na periferiji grada u kojima živi oko 2,5 hiljade romskih izbjeglica sa Kosova

Najviše nas zabrinjava činjenica što se ni u naznakama ne govori o alternativnom rješenju za te ljude, kažu u Nacionalnom savjetu Roma i Egipćana Crne Gore.

Potpredsjednik te organizacije Muhamed Uković za Osservatoriobalcani e Caucaso kaže da je simptomatično da se ova akcija podgoričkih vlasti najavljuje upravo nakon deportacije stotina Roma iz Francuske. „Nama sve ovo liči na sinhronizovanu akciju koja ima za cilj da se svi Romi vrate onamo odakle su i došli. Mi očekujemo da se predstavnici crnogorske vlade oglase povodom ovog problema, jer ako se izbjegličko naselje ’Konik’ rasformira, to bi praktično značilo da raseljeni Romi i Egipćani, ukoliko žele da i dalje ostanu u Crnoj Gori, sami moraju da obezbjede krov nad glavom. Ako su to demokratski standardi, onda mi zaista nemamo nikakav komentar“, ističe Uković.

Izbjegličko naselje „Konik“ nalazi se, inače, na periferiji glavnog grada Crne Gore. U krajnje neuslovnim barakama smješteno je preko dvije hiljade romskih izbjeglica sa Kosova, koje su u Crnu Goru došle 1999. godine. U neposrednoj blizini kampa stanuje i nekoliko stotina domicilnih Roma. Svi oni žive na ivici egzistencije, a pomoć crnogorskih i međunarodnih humanitarnih organizacija je praktično presahla. Da bi održali egzistenciju, primorani su da rade one poslove koje većina građana Crne Gore ne želi.

Znatan broj Roma koji je u Crnu Goru izbjegao prije 11 godine raselio se kasnije u zapadnoeevropske zemlje ili se vratio na Kosovo. U posljednje vrijeme proces povratka je otežan.

„Zato je odluka podgoričkih vlasti da se ova dva kampa rasformiraju zabrinjavajuća i krajnje nehumana“, kaže urednik nezavisnog nedjeljnika „Monitor“ Veseljko Koprivica i dodaje: „Romi i Egipćani po drugi put postaju žrtve onih koji imaju moć da određuju drugima sudbine. Prvo su ti ljudi bili žrtve rata, što ih je dovelo u Podgoricu, a sada će ponovo postati beskućnici pošto, koliko se zna, vlast u Podgorici za 300 porodica iz tog naselja ne nudi nikakvo alternativno rješenje za njihov smještaj.“

Crnogorska vlada usvojila je nedavno akcioni plan prema kojem će se status raseljenih sa Kosova, kojih u Crnoj Gori ima oko desetak hiljada, morati da se riješi do kraja iduće godine.

Uković stoga apeluje da se problem romskih izbjeglica sa Kosova u Podgorici što prije riješi uz dogovor svih strana. „Mi nipošto ne želimo da prejudiciramo bilo kakvo rješenje, ali ne smijemo da zaboravimo činjenicu da su to ljudi koji su na Kosovu uglavnom izgubili sve što su imali. Zato smatramo da je sa ovim ljudima neophodno obaviti dijalog koji bi imao za cilj donošenje zajedničke odluke ili strategije u skladu sa demokratskim standardima i međunarodnim konvencijama o ljudskim pravima. Raseljeni Romi i Egipćani sa Kosova ne smiju biti briga samo crnogorskih institucija, nego i međunarodnih, ali i kosovskih institucija, jer su to državljani Kosova“, ocijenio je on.

U Nacionalnom savjetu Roma i Egipćana očekuju da vlada Crne Gore, ipak, neće dozvoliti opštini Podgorica da rasformira ova dva izbjeglička kampa, a da će takav zahtjev u Podgoricu uskoro stići i iz sjedišta Evropske unije.

Prema riječima šefa Agencije Ujedinjenih nacija za raseljene u Podgorici (UNHCR) Serža Dukasa, problem izbjegličkih naselja „Konik“ nije samo problem opštine Podgorica, crnogorske vlade ili međunarodnih organizacija. „Svi zajedno moramo sjesti i pronaći rješenje“, rekao je on.

„Uprava Podgorice legitimno traži zemlju na kojem su kampovi zbog svojih urbanističkih planova i razvoja grada. Sa druge strane, Crna Gora ima obavezu prema tim ljudima, ali i međunarodnoj zajednici, pa svi zajedno moramo naći alternativno mjesto i rješenje životnih pitanja za ove ljude“, kazao je on i zaključio da ne treba očekivati da će se više od četvrtine romskih izbjeglica koje su sada smještene u izbjegličkim kampovima „Konik“ dobrovoljno vratiti na Kosovo.