Uspjeh stare-nove koalicije

Tačno mjesec dana nakon lokalnih izbora razriješene su dileme u Podgorici. Vlast u glavnom gradu Crne Gore i ubuduće će činiti dugogodišnji koalicioni partneri, Demokratska partija socijalista (DPS) premijera Mila Đukanovića i Socijaldemokratska partija (SDP) Ranka Krivokapića.

Pregovori o formiranju nove vlasti u toj najvećoj crnogorskoj opštini trajali su pune tri sedmice. „Ključevi Podgorice“ bili su, po prvi put, u rukama socijaldemokrata. Naime, oni su na izborima koji su održani 23. maja samostalno nastupili i dobili pet mandata. To im je omogućilo da budu „tas na vagi“, pošto je koalicija okupljena oko DPS, koju su činile i Bošnjačka stranka i Liberalna partija, osvojila 28, dok je udružena opozicija dobila 24 mandata.

SDP je mogao da bira: opozicija im je ponudila postizborni savez u kojem bi mogli dobiti i predsjednika opštine u Podgorici, što je socijaldemokratama nesumnjivo godilo, te ojačalo njihovu pregovaračku poziciju tokom razgovora sa DPS-om.

Ali, teško je to bilo očekivati. Jer, SDP je već 13 godina vjerni saveznik DPS-a, zajedno su obnovili crnogorsku nezavisnost, a i učestvovali donošenju mnogih odluka u Crnoj Gori, prije svega u sklapanju niza štetnih privatizacionih ugovora.

SDP je u ovim važnim izborima imao zajednički plan sa premijerom Milom Đukanovićem, koji će, čini se, uspjeti da realizuje. Naime, u koalicionom sporazumu koji su usaglasili Đukanović i Krivokapić predviđa se da se predsjednik opštine Podgorica bira konsenzusom koalicionih partnera. A pošto se SDP protivi da gradonačelnik Podgorice bude Miomir Mugoša, koji je na tu funkciju izabran na neposrednim izborima u septembru 2006. godine sa mandatom od pet godina, to znači da aktuelni predsjednik to više neće biti u oktobru 2011. godine.

„Mi nećemo podržati reizbor aktuelnog gradonačelnika“, jasno je saopštio visoki funkcioner SDP-a Đorđije Suhih. Iz te partije su tokom kampanje izjavljivali, misleći na Mugošu, da neće dozvoliti da u glavnom gradu odlučuje samo jedan čovjek.

Zato se ovakvom dogovoru sa SDP-om protivi gradonačenik Mugoša, koji je na ovim izborima bio nosilac liste DPS-a.

U tom stavu Mugoša, koji je svakako najzaslužniji za promjenu izgleda Podgorice u posljednjih deset godina, ima podršku i potpredsjednika DPS-a Filipa Vujanovića i Svetozara Marovića.

Dva odbornika opozicije bila su spremna da podrže Mugošu, što je u SDP ocjenjeno kao pokušaj „političke korupcije“. Obzirom na veličinu i značaj Podgorice za Crnu Goru to bi, kazali su socijaldemokrate, moglo da ugrozi i koaliciju na državnom nivou.

Takve kombinatorike prekinuo je Đukanović, kojem je u interesu da, prije svog povlačenja sa funkcije premijera, oslabi jakog i harizmatičnog Mugošu. Podgorički gradonačelnik je već 20 godina u visokoj politici i slovi za „treću struju“ u DPS-u, a uz to se zamjerio i mnogim tajkunima okupljenim oko šestostrukog predsjednika vlade Crne Gore.

Naime, najveću i najznačajniju „struju“ u crnogorskoj vladajućoj partiji predvodi Đukanović, a drugu Marović i Vujanović. Mediji su objavili da bi Đukanović u januaru mogao da demisionira, odnosno pređe na dužnost u sjedištu Sjevernoatlantske alijanse u Briselu, što bi otvorilo „bitku za naslijeđe“ u DPS-u, a sljedstveno tome i u crnogorskoj vlasti.

Uz podršku Marovića i Vujanovića, Mugoša bi svakako bio ozbiljan kandidat za upražnjeno mjesto premijera, koje je Đukanović „namjenio“ za vicepremijera i ministra finansija, 34-ogodišnjeg Igora Lukšića.

Na ovaj način, Mugoši je prostor za manevar značajno smanjen, ali se on nipošto neće predati.

“Ukoliko se Đukanović povuče moguće je zamisliti mnogo scenarija, ali se sada ne može predvidjeti koji bi bio vjerovatniji“, kaže profesor na Fakultetu političkih nauka u Podgorici Miloš Bešić.

U svakom slučaju, na prethodnim izborima koji su održani u 14 crnogorskih gradova (dvije trećine Crne Gore) vladajuća koalicija je postigla značajan uspjeh. Opozicija je ostvarila pobjedu samo u dvije opštine na sjeveru Crne Gore, u Pljevljima i u Plužinama, a još je neizvjesno ko će formirati lokalnu vlast u Ulcinju.

Pokazalo je da raznorodna opozicija još nije istinska alternativa režimu, iako je veliki rezultat samo njeno ujedinjenje.

Bešić dodaje da će vremenom rasti i snaga SDP-a, što bi, kako zaključuje, moglo da ugrozi i stabilnost koalicije na državnom nivou.